“НАБЭЛІСТЫ” І “ФРУКТЫ”

“Наша Ніва” — цікавая гэта чытанка. Вядомы А. Дынько разразіўся ў апошнім нумары нобэлеўскімі камсамольскімі характарыстыкамі. Працытаваць варта:

“Теперь в списке реальных претендентов — два человека, простите за штамп, прописанных в Беларуси. И они очень разные, эти люди.

Беляцкий — подпольщик, участник борьбы за независимость, потом — борец за гражданские и национальные права. Дело его жизни имеет универсальную ценность. (...)

Алексиевич — литератор, которая пропускает через себя боль людей. Думаете это легко? (...) Многих задевает, что Алексиевич издаёт свои книги на других языках, а лишь потом по-белорусски. (...) Высказывания Алексиевич также вызывали споры... Уважаю тех, кто озабочен судьбой родного языка. Но она, друзья, писательница! На Нобелевскую премию выдвигают за высказывания, не за поступки, а за произведения! (...)

Подпишемся за Беляцкого, порадуемся за Алексиевич.

И Алесь, и Светлана добились! Беларусь сформировала их такими, какие они есть.

Это честь для нации, что у нас есть Беляцкий и Алексиевич”.

Чытаеш гэтыя радкі і думаеш: на што гэта ўсё стылёва падобна? Ага, на школьныя гады. Так пісалі і выступалі на публіцы маладыя камсамольскія актывісткі: з “молодецкім задором”, рэзкімі жэстамі і агнём у вачах. Што тычыцца сутнасьці характарыстык, то можна пагадзіцца з пэўнымі фрагмэнтамі. А. Бяляцкі — сапраўды падпольшчык, прычым настолькі быў заканспіраваны, што ягоную справу (па буйнамаштабным прысабечваньні грамадзкіх сродкаў) павінны былі вырашаць адразу дзьве генпракуратуры — Польшчы і Летувы. Што да Алексіевіч, то ў нас склалася ўражаньне, што яе ў каторы раз намінавалі з падачы “нямецкіх дабрадзеяў” менавіта за ейныя антыбеларускія заявы і ўчынкі.

З чым, аднак, мы ніколі не пагодзімся, дык гэта з пасылам наконт таго, што “Беларусь іх сформіровала такімі”. І Бяляцкага, і Алексіевіч, і Дынька фармавала зусім іншае асяроддзе і зусім іншая краіна. Аднаго поля ягадкі.

Хаця гэты А. Дынько ёсьць даўно зарэкамэндаваным “фруктам”. Што там Бяляцкі з “белорусской пісательніцей”, маштабы ня тыя. Дынько “по заданію партіі і правітельства” выязджаў быў у ЗША і там выступаў у беларускіх асяродках. Галоўнай тэмай выступаў “фрукта” былі хваласьпевы Лукашэнку: “пры яго ўладзе Беларусь дасягнула росквіту, эканоміка расьце, мы ідзем у Эўропу, беларуская мова пашыраецца...”

І што? А нічога. Ён працягвае сваю папулярызатарскую дзейнасьць пад гістарычнай вывескай некалі беларускага выданьня.

Ян Булыга