МАСКВА АДНАЎЛЯЕ СВАЮ ІМПЭРЫЮ
4 верасьня румынская газэта “Adevarul” апублікавала артыкул пад тытулам “Як Расеі ўдаецца пашыраць Мытны Зьвяз на постсавецкай прасторы”. Вось гэты артыкул:
Масква прыбягае да ўсіх хітрыкаў, каб узмацніць сувязі з былымі савецкімі рэспублікамі, якія яна хоча ўключыць у Эўраазіяцкі Зьвяз, прыдуманы як адпаведнік Эўразьвязу.
Увечары ў аўторак Крэмль перакуліў пляны Брусэля, паведаміўшы, што Арменія ўступае ў Мытны Зьвяз, якім кіруе Расея і ў якім дзейнічаюць да таго ж дзьве постсавецкія краіны: Беларусь і Казахстан. “Арменія вырашыла далучыцца да Мытнага Зьвязу і робіць неабходныя крокі, каб ўзяць удзел у фармаваньні Эканамічнага Эўраазіяцкага Зьвязу”, — напісана ў паведамленьні. Перад тым, як вярнуцца ў Ерэван, армянскі прэзыдэнт пацьвердзіў інфармацыю, хаця і сказаў, што хоча захаваць добрыя адносіны з Эўразьвязам. Для Брусэля гэта было немалым сюрпрызам, калі ўлічыць, што Арменія імкнулася парафіраваць на лістападаўскім саміце ў Вільні дамову аб супрацоўніцтве з Эўразьвязам. З юрыдычнага пункту гледжаньня, краіна-сябра Мытнага Зьвязу ня можа мець дамовы аб супрацоўніцтве і вольным абмене з Эўразьвязам.
Выбар, зроблены пад ціскам
Тады ж увечары ў аўторак з Крамля паступіў і “падарунак”, якім Ерэван сардэчна павіталі ў Зьвязе. Пуцін паведаміў, што расейская чыгуначная кампанія РЖД вырашыла інвэставаць каля 340 мільёнаў эўра ў чыгунку ў Арменіі, а электра-ядзерная кампанія Росатом будзе супрацоўнічаць з армянскімі спэцыялістамі, каб наладзіць надзейную эксплуатацыю атамнай станцыі маленькай краіны. Акрамя таго, Ерэван у сьвятле канфлікта з Азэрбайджанам з-за рэгіёна Нагорнага Карабаха мае патрэбу ў Маскве, якая адзіная можа гарантаваць Арменіі бясьпеку.
Эўрапейскія дыпламаты прынялі зьвестку пра пашырэньне пуцінскага Зьвязу з пэўнай горыччу. “Мы ведаем, што на Арменію робіцца неверагодны ціск з боку Расеі з прычыны спрэчкі з Азэрбайджанам і энклава Нагорнага Карабаха. Арменію шантажавалі, каб яна прыняла такое рашэньне”, — заявіў для Радыё Свабода прэзыдэнт камісіі па замежных сувязях Эўрапарляманту Элмар Брок.
Пазьбегнулі “зла”
У 2005 г. Пуцін вызначыў развал Савецкага Саюза ў 1991 г. менавіта як “найвялікшую геапалітычную катастрофу ХХ стагоддзя”, як зло, якое яны імкнуцца пераадолець, зьбіраючы ўсе былыя рэспублікі пад адным парасонам — парасонам Мытнага Зьвязу.
Тры краіны ўжо далучыліся да пуцінскай мары, аднак у сьпісе ёсьць шмат іншых краін, сярод іх Україна і Рэспубліка Малдова, якія на ўласнай скуры адчулі ціск Масквы, аб якім казаў Брок. Будучыня ва ўяўленьні крамлёўскага лідэра за Эўраазіяцкім Зьвязам, палітычнай канструкцыяй, аснова якой будзе закладзена ў 2015 г.
Рагозін: “Спадзяюся, што не настане зімовая замарозка!”
Праз колькі дзён расейскі віцэ-прэм'ер Дзімітры Рагозін наведаў Кішынёў, дзе рэзка выступіў з пагрозамі, хаця і празрыстымі. Ён папярэдзіў малдаўскіх лідэраў, якія хочуць ісьці заходнім шляхам. “Энэргія вельмі важная, тым больш, што насоўваецца зіма. Спадзяюся, што не настане замарозка!” — цынічна заявіў ім Рагозін, намякаючы, што Масква закруціць газавы вэнціль, калі Кішынёў падпіша дамову з Эўразьвязам на саміце ў Вільні. Рагозін таксама празрыста намякнуў, як у адносінах да Малдовы будуць санкцыянаваны захады-эмбарга, як будзе страчана Трансністрыя і ўскладзены абмежаваньні на іміграцыю.
У цяперашні момант Кішынёву пагражае абмежаваньнямі Роспотребнадзор, расейская санітарная служба. Абмежаваньні тычацца вінаў, чаго прэцэдэнт існуе яшчэ з 2006 г. Ацэнка мяркуемых стратаў для Рэспублікі Малдова ў выніку эмбарга на працягу сямі гадоў — 200-300 мільёнаў даляраў.
Пуцін зноў папярэджвае праэўрапейскі Кіеў
Расейская Фэдэрацыя за доўгі час накладала шмат эмбарга, якія цяжка адбіліся на такіх краінах, як Україна, Польшча, Рэспубліка Малдова і Грузія. Напрыклад, у чэрвені 2011 г. расейская санітарная служба наклала забарону на гародніну з краінаў Эўразьвязу, што адбілася на бізнэсе сумай у 5,8 мільярдаў даляраў.
Яны пагражаюць эмбарга й Кіеву, які, здаецца, уцякае з Усходу, калі Масква спрабуе зацягнуць пас. Украінскія цукеркі раптам пачалі ўважліва правяраць у Расеі, а гаршчкі, зробленыя на поўначы Румыніі, не прымаюць на продаж у Казахстане. Кіеўскі лідэр Віктар Януковіч працягвае рабіць выклікі Пуціну, ціснучы на Парлямант, каб той прыняў законы, якія спрыялі б праэўрапейскім намаганьням краіны.
У самым апошнім сваім інтэрв'ю Пуцін сказаў, што падпісаньне дамовы аб супрацоўніцтве з Эўразьвязам створыць для Ўкраїны праблемы ў адносінах паміж Кіевам і Масквой. “На іхным рынку зьявяцца замежныя прадукты, і што рабіць зь імі? Мы заклапочаны, што гэтыя прадукты прыйдуць на наш рынак (рынак Мытнага Зьвязу — заўвага рэдактара), а гэта створыць праблемы для нашай эканомікі”, — сказаў крамлёўскі лідэр.
Рэзван Кэрку
Пераклаў з румынскай В. Буйвал
Румыны сапраўды вельмі ўважліва прыглядаюцца да рухаў Масквы і прыслухоўваюцца да выступаў крамлёўскіх лідэраў. Прэзыдэнт краіны Бэсэску нават афіцыйна выказаў апасеньні, што ў выпадку амэрыканскай бамбардоўкі Сірыі Расея можа напасьці на Малдову і цалкам захапіць яе. А гэта будзе азначаць удар і па Румыніі.
Трэба толькі дадаць, што Арменія раптам зьмяніла сваю эўраарыентацыю на маскоўскую арыентацыю пасьля таго, як Масква раптам паставіла вялікія аб'ёмы сучасных узбраеньняў Азэрбайджану і паведаміла пра гэта армянам.
Шкада, што ў кантэксьце праблемы нашу Беларусь усе разглядаюць як палітычны “fait accomplies” — як ужо назаўсёды вырашанае пытаньне пра поўнае падпарадкаваньне краіны Масквой. Мы, аднак, спадзяемся, што беларускі народ яшчэ не сказаў сваё апошняе слова.
Мяркуем, што прагучыць голас усіх заангажаваных народаў. Пасьля таго, як на эканоміцы і палітыцы краін жорстка адабьецца залежнасьць ад Масквы і яе Мытнага Зьвязу.
Сяргей Камароўскі